ایرنا نوشت:  تالاب‌ها، مجموعه‌ای از اکوسیستم دارای جوامعی از گیاهان و جانوران ویژه هستند که می توان آنها را از زیباترین جلوه‌های حیاتی جهان نامید که اغلب دارای تولید بیولوژیک آنچنان بالایی هستند که برای طیف وسیعی از زیستمندان غذا فراهم می سازند.

تالابها، علاوه بر پذیرایی از پرندگان و حیوانات، به عنوان مظاهری طبیعی در پدیده گردشگری و آموزش نیز جایگاه خاصی را به خود اختصاص می دهند و به عنوان بخشی از میراث فرهنگی بشر اهمیت ویژه‌ای دارند.

در آذربایجان‌غربی بیش از ۷۰ زیستگاه آبی شامل تالاب ها، دریاچه سدها و رودخانه های دایمی وجود دارد که از بین آنها، ۴۰ زیستگاه تالاب دایمی و فصلی است و آذربایجان‌غربی از این جهت یکی از استان های مهم کشور به شمار می رود.

وجود این تعداد زیستگاه آبی در آذربایجان‌غربی این استان را به یکی از کریدوری امن برای پرندگان مهاجر در غرب کشور تبدیل کرده و یکی از سه استان مهم کشور در زمینه مهاجرت بهاره و پاییزه پرندگان و هم ردیف استان های شمالی از جمله مازندران و گلستان و در جنوب مانند خوزستان قرار دارد.

اما موضوعی که بیش از پیش اهمیت وجود تالاب‌های متعدد در آذربایجان‌غربی را نشان می دهد، این است که به گفته کارشناسان محیط زیست، ارزش اکوسیستم‌های تالابی ۱۰ برابر مناطق جنگلی و ۲۰۰ برابر اکوسیستم‌های کشاورزی است.

مساله تالاب ها در آذربایجان‌غربی تنها به تعداد و کمیت تالاب‌های این استان برنمی گردد بلکه در این استان ۶ تالاب مهم از جمله پارک ملی دریاچه ارومیه، تالاب‌های یادگارلو، دورگه سنگی و حسنلو در نقده و کانی‌برازان و قوپی باباعلی در مهاباد جزو تالاب های بین‌المللی و عضو کنوانسیون رامسر هستند.

به گفته کارشناسان اداره کل محیط زیست آذربایجان‌غربی کارهای مقدماتی و اولیه برای ثبت ۲ تالاب شیبلوی پلدشت و بورالان در ماکو به دلیل وضعیت آبی مطلوب و زیستگاه خوب پرندگان، در سایت رامسر انجام شده و به‌زودی این ۲ مورد نیز به تالاب‌های بین‌المللی آذربایجان‌غربی اضافه می شوند.

در کنار این تالاب های فصلی و دایمی وجود ۱۴ سد مهم شامل سدهای نوروزلوی میاندوآب، شهیدکاظمی و خراسانه بوکان، بارون ماکو، قیقاچ پلدشت، ارس، ارس ۲، شهرچای ارومیه، سنجاق و سد مهاباد، احمدآباد تکاب و حسنلو نقده و رودخانه‌های زاب (کلوی)، گادر، مهاباد، زرینه، سیمینه، نازلو، شهرچای، ارس و باراندوز این استان را به زیستگاه مهم پرندگان تبدیل کرده است.

آذربایجان‌غربی به دلیل دارا بودن زیستگاه های آبی مناسب یکی از مسیرهای مهم هفتگانه مهاجرت پرندگان در کشور به شمار می رود و تاکنون ۳۰۰ گونه پرنده آبزی و کنارآبزی در این استان شناسایی شده است.

آذربایجان‌غربی به دلیل دارا بودن زیستگاه های آبی مناسب یکی از مسیرهای مهم هفتگانه مهاجرت پرندگان در کشور به شمار می رود و تاکنون ۳۰۰ گونه پرنده آبزی و کنارآبزی در این استان شناسایی شده است

تالاب‌های آذربایجان‌غربی زیستگاه گونه‌های مختلف پرندگان مهاجر و بومی از جمله مرغ آتشین، فلامینگو، انواع مرغابی‌ها، پلیکان، تنچه، قو، عروس غاز، غاز خاکستری، درنای طناز، درنای خاکستری، اردک سرسبز، آنقوت، کرکس، قرقی، عقاب طلایی، دلیجه، کبک معمولی، آوست و کاکائی صورتی و نقره‌ای است.

علاوه بر پرندگان آبزی و کنارآبزی در آذربایجان‌غربی گونه‌های مانند اردک سرسفید «Oxyura Leucocephala»، اردک بلوطی «Aythya nyroca »، باکلان کوچک و خوتکای ابروسفید «Anas querquedula» لانه‌سازی و جوجه‌آوری می کنند که این پرندگان از سوی اتحادیه بین المللی حفاظت از محیط زیست در فهرست گونه‌های در خطر انقراض قرار دارند.

حضور گونه‌های در حال انقراض و زادآوری آنها در زیستگاه‌های آذربایجان‌غربی نمی تواند به صورت اتفاقی باشد و بدون شک این امر نتیجه تلاش های چندین ساله کارشناسان و محیط‌بانان ادارات محیط زیست و نهادینه شدن فرهنگ احترام به محیط زیست در بین جوامع محلی در این استان است.

وجود امنیت پایدار در زیستگاه های پرندگان در کنار فراهم شدن مکانی برای استراحت و تغذیه مناسب باعث شده که هر ساله آذربایجان‌غربی میزبان بیش از ۳۰۰ هزار بال انواع پرنده‌ مهاجر از مناطق مختلف جهان باشد این مساله سرمایه بسیار گرانبهایی برای این استان است و می تواند آن را به یکی از قطب های مهم پرنده‌نگری در کشور تبدیل کند.

اما نکته مهمی که باید بیشتر از هر موضوع دیگری در روز جهانی تالاب‌ها باید مورد توجه قرار گیرد، تامین حق‌آبه تالاب هاست که بعد از آب شرب در درجه دوم اهمیت قرار دارد و محافظت از حریم تالاب‌ها نیز در کنار آن اهمیت زیادی دارد که خشکسالی حاکم بر کشورمان طی یک دهه اخیر علاوه بر کم‌آبی و حتی خشک شدن تالاب‌ها، چشم طمع افراد سودجو و منفعت طلب را برای دخل و تصرف در حاشیه آنها افزایش داده است.

 کنوانسیون تالاب ها با هدف حفظ تالاب های جهان در ۱۳ بهمن سال ۱۳۴۹ با حضور ۱۸کشور جهان به میزبانی رامسر تاسیس شد و به همین خاطر به کنوانسیون رامسر نامیده می شود و با توجه به اهمیت تالاب ها ۱۷۱ کشور جهان به این معاهده بین المللی پیوسته اند.

این کنوانسیون با انگیزه مشارکت بین المللی و همکاری همه جانبه در مطالعه، بررسی، حفاظت و بهره‌وری عقلایی از تالابهای مهم و بخصوص تالابهایی که اهمیت حیاتی برای پرندگان آبزی و کنار آبزی (بومی و مهاجر) دارند، منعقد شده و در طول فعالیت خود توانسته تحقیقات و مطالعات را از پرندگان به کلیه گیاهان و جانوران تالابی گسترش دهد.